Economic Moat là gì? Vì sao doanh nghiệp cần biết đến con hào kinh tế?

Economic Moat là gì? Làm thế nào để một doanh nghiệp giữ vững vị thế cạnh tranh của mình trên thương trường? Vì sao một Marketer cần phải biết về con hào kinh tế là gì? Hãy cùng Digisol Sharing giải đáp trong bài viết sau!

Khi nói về con hào, một số người sẽ nghĩ ngay đến bộ phim kinh điển của Akira Kurosawa, Seven Samurai. Phim kể về câu chuyện của một nhóm nông dân trong một ngôi làng thuê bảy rōnin (samurais vô chủ) để chống lại những tên cướp đang cố gắng đánh cắp mùa màng quý giá của họ.

Trong trận chiến then chốt, dân làng và các rōnin xây dựng một con hào và hàng rào bằng gỗ để chống lại bọn cướp. Điều này có liên quan gì đến Marketing? Tôi rất vui vì bạn đã hỏi.

Econmic Moat là gì?

Hào kinh tế (tên tiếng Anh: Economic Moat) là lợi thế khác biệt của một công ty so với các đối thủ cạnh tranh, rất khó bị bắt chước hoặc sao chép, giúp công ty giữ vững thị phần và bảo vệ lợi nhuận của mình.

Khái niệm về Economic Moat đến từ Warren Buffett , người đã đặt ra thuật ngữ này trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Fortune năm 1999:

“Chìa khóa để đầu tư là. . . xác định lợi thế cạnh tranh của bất kỳ công ty nhất định nào và trên hết là độ bền của lợi thế đó. Các sản phẩm hoặc dịch vụ có hào rộng và bền vững xung quanh chúng là những thứ mang lại phần thưởng cho các nhà đầu tư.”

Thuật ngữ này đề cập đến khả năng duy trì lợi thế cạnh tranh của công ty so với các đối thủ cạnh tranh. Lợi thế cạnh tranh được định nghĩa là khả năng của một đối tượng trong việc sản xuất hàng hóa hoặc dịch vụ tốt hơn hoặc với tỷ lệ rẻ hơn so với đối thủ cạnh tranh. Một hào kinh tế ngăn cách thị phần của một công ty và lợi nhuận dài hạn từ các đối thủ cạnh tranh. Điều này khiến họ trở nên khó cạnh tranh.

Cũng giống như ngôi làng trong Seven Samurai, mục đích của con hào là giúp bảo vệ dân làng và sự giàu có của họ (mùa màng quý giá) khỏi bọn cướp. Vậy vai trò của Marketer ở đây là gì? Chính xác, không chỉ Marketer, mỗi nhân sự đóng vai trò xây dựng con hào vững chãi. Dĩ nhiên họ đều cùng hướng tới việc xây dựng một con hào vững chãi.

Vì sao doanh nghiệp hiện nay hướng tới xây dựng con hào kinh tế?

Hào kinh tế thường là một lợi thế khó bắt chước hoặc sao chép. Ví dụ dễ nhận diện nhất là nhận diện thương hiệu hoặc bằng sáng chế. Do đó, doanh nghiệp luôn muốn tạo ra một rào cản hiệu quả chống lại sự cạnh tranh từ các công ty khác.

Mọi công ty thành công đều hiểu rằng mối đe dọa chính đối với mình sẽ đến từ các đối thủ cạnh tranh. Dần dần, họ sẽ nhận thấy lợi nhuận và doanh thu của mình bị giảm sút do bị các đối thủ cạnh tranh chiếm mất thị phần.

Hào kinh tế mô tả lợi thế cạnh tranh của một công ty có được nhờ vào các chiến thuật kinh doanh khác nhau. Điều này giúp công ty kiếm được lợi nhuận trên mức trung bình trong lâu dài. Các đặc điểm tài chính rõ ràng nhất của các công ty có hào kinh tế lớn là chúng thường tạo ra lượng dòng tiền tự do lớn và có thành tích nắm giữ lợi nhuận cao.

Sự khác biệt giữa Competitive Advantage và Economic Moat là gì?

Có sự khác biệt nào giữa Competitive Advantage (Lợi thế cạnh tranh) và Economic Moat (Con hào kinh tế) không? Đương nhiên là có, điều kiện kinh tế là một trong nhiều lợi thế cạnh tranh mà một công ty có thể có so với các đối thủ cạnh tranh. Nhưng theo Buffett, hào khí kinh tế bền hơn và lâu dài hơn.

Bóng đá là một ví dụ điển hình. Mua một cầu thủ như Cristiano Ronaldo 35 tuổi theo hợp đồng có thời hạn một năm có thể giúp đội bóng tăng trưởng trong ngắn hạn. Tuy nhiên, Ronaldo sẽ ra đi vào cuối mùa giải.

Ngược lại, một hệ thống đào tạo và săn lùng các cầu thủ trẻ có thể mất nhiều thời gian hơn để sinh hoa kết trái. Tuy nhiên, nó có thể cung cấp những tài năng trẻ đang khát khao – những cầu thủ theo hợp đồng dài hạn sẽ cải thiện đội bóng trong nhiều năm. Có được hợp đồng một năm với Ronaldo là một lợi thế cạnh tranh. Hệ thống đào tạo là một hào kinh tế.

Các nguồn tạo nên Economic Moat vững chãi là gì?

Các công ty có tiềm lực kinh tế vững chãi được trang bị tốt hơn để chống lại các đối thủ cạnh tranh và vẫn thành công. Họ cần phải xây dựng các hào kinh tế sâu và rộng để tạo ra một kho lợi thế cạnh tranh đa dạng và hiệu quả để các đối thủ của họ không thể theo kịp.

Có sáu loại hào kinh tế chính.

1. Lợi thế chi phí (duy trì chi phí hoạt động thấp) – Cost Advantage
2. Chi phí chuyển đổi cao – High Switching Costs
3. Quy mô hiệu quả – Regulations
4. Hiệu ứng mạng – Network Effect
5. Tài sản vô hình – Intangible Assets
6. Các con hào kỹ thuật số – Digital Moats

Mình sẽ đề cập đến  Pat Dorsey (người sáng lập Dorsey Asset Management) khi nói về những loại hào kinh tế này.

Các thành tích kinh tế là một thước đo định tính về khả năng của một công ty để đi trước các đối thủ cạnh tranh trong một khoảng thời gian dài. Định tính là phương pháp tiếp cận, nhằm tìm cách mô tả và phân tích các đặc điểm văn hóa & hành vi con người & của nhóm người, từ quan điểm của các nhà nghiên cứu. Tuy nhiên, rất khó để thể hiện định tính chính xác vì không có quy mô chung hay công thức định lượng chính xác. Mặc dù vậy, nó vẫn là một yếu tố định tính quan trọng để đánh giá sự thành công trong tương lai của một công ty và liệu công ty đó có đáng để đầu tư hay không.

Lợi thế về chi phí – Cost Advantage Economic Moat

Động lực kinh tế đầu tiên mà bạn nên tìm kiếm ở một công ty là lợi thế về chi phí mà nó đã tạo dựng được. Các công ty có thể sản xuất hàng hóa và dịch vụ của mình với giá thấp nhất có thể thông qua các yếu tố như:

• Quy mô kinh tế
• Cải tiến quy trình

Họ luôn mong muốn chiếm ưu thế so với các đối thủ cạnh tranh.

Với những lợi thế về chi phí hoạt động thấp, các công ty có thể giảm chi phí cho khách hàng trong khi thu được lợi nhuận tương đương. Ngoài ra họ có thể kiếm được nhiều lợi nhuận hơn bằng cách tính theo giá thị trường.

Ví dụ về chiếm lợi thế về chi phí hoạt động thấp nhờ quy mô

Wal-Mart nơi có khối lượng bán hàng khổng lồ và đàm phán mua được sản phẩm với giá thấp với các nhà cung cấp, dẫn đến việc các đối thủ cạnh tranh khó có thể bắt chước việc bán các sản phẩm giá rẻ như nó.

Ví dụ về chiếm lợi thế về chi phí hoạt động thấp nhờ cải tiến quy trình

Telsa đã cải tiến quy trình của mình để giảm chi phí sản xuất bộ pin. Theo Cairn Research Advisors (một công ty nghiên cứu về pin Xe điện (EV)) đã báo cáo rằng chi phí của bộ pin mà Tesla sử dụng trong xe ô tô điện của mình đã giảm xuống còn 158,27 USD mỗi kilowatt giờ vào năm 2019.

Đối với bối cảnh, các đối thủ của họ là GM và Porsche sản xuất pin EV có giá 200 USD cho mỗi kilowatt giờ.

Đó là một tốt hơn ~ 21% rẻ hơn!

Lợi thế chi phí bền vững trong dài hạn này là một phần lý do tại sao Tesla Model 3 là xe điện bán chạy nhất thế giới vào năm 2019. Vì nó cho phép Tesla định giá xe ở mức giá cạnh tranh hơn.

Chi phí chuyển đổi cao –  High Switching Costs trong Economic Moat là gì?

Chi phí chuyển đổi cao là cách các công ty tạo ra để giữ chân khách hàng.

Chi phí chuyển đổi là việc khiến người tiêu dùng tốn nhiều thời gian và tiền bạc để chuyển đổi sản phẩm hoặc nhãn hiệu khác. Một công ty tạo ra con hào kinh tế có chi phí chuyển đổi cao khi chi phí chuyển đổi sang đối thủ cạnh tranh sẽ lớn hơn lợi ích tiềm năng.

Điều này xảy ra ngay cả khi sản phẩm của đối thủ cạnh tranh vượt trội hơn nhiều.

Một ví dụ điển hình về điều này sẽ là Oracle. Khi bạn đã bắt đầu sử dụng hệ thống của họ cho doanh nghiệp của mình, việc thay thế nó sẽ quá đắt hoặc gần như là không thể vì việc thay đổi cơ sở dữ liệu Oracle sẽ tốn hàng triệu USD và mất hàng nghìn giờ làm việc.

Oracle rất tích hợp với hoạt động kinh doanh của khách hàng. Họ có thể tăng giá gần như hàng năm và thu được lợi nhuận khổng lồ khi gia hạn khách hàng. Việc không khuyến khích khách hàng chuyển sang các đối thủ cạnh tranh khác khiến Oracle xây dựng thành công con hào kinh tế hiệu quả.

Yếu tố quy mô – Regulations Economic Moat của con hào kinh tế là gì?

Các quy định của chính phủ có thể tạo ra hoặc phá vỡ một công ty. Chính phủ đưa ra các chính sách nhằm kiểm soát rào cản gia nhập trong các ngành cụ thể.

Yếu tố quy mô hay quy định nảy sinh khi một thị trường cụ thể được phục vụ tốt nhất bởi một số lượng hạn chế các công ty. Điều này tạo cho họ vị trí gần như độc quyền.

Ví dụ: Các công ty hạ tầng có qui mô hiệu quả để cung cấp điện và nước cho khách hàng trong một khu vực địa lí. Xây dựng thêm công ty hạ tầng khác trong cùng khu vực là quá tốn kém và không hiệu quả.

Trong bối cảnh Singapore, Sàn giao dịch Singapore (SGX) là một ví dụ tuyệt vời về điều này. SGX vừa là cơ quan quản lý vừa là sàn giao dịch chứng khoán duy nhất ở Singapore được phép hoạt động.

Các đối thủ cạnh tranh mới của SGX chưa thành hiện thực do các rào cản gia nhập cao. Đối thủ cạnh tranh không chỉ phải xây dựng và duy trì một động cơ thị trường chứng khoán đắt đỏ. Họ cũng sẽ phải tuân thủ các quy định của SGX.

Do đó, từ ví dụ này, bạn có thể thấy các quy định của chính phủ có thể hoạt động như một con hào kinh tế rộng lớn cho một công ty như SGX như thế nào.

Ưu thế về Hiệu ứng mạng – Network Effect trong Economic Moat là gì?

Hiệu ứng mạng là nơi một dịch vụ hoặc hàng hóa sẽ tăng giá trị khi số lượng người dùng tăng lên. Khi một công ty có thể kiếm tiền thành công từ cơ sở người dùng của mình, họ sẽ xây dựng được một hào khí kinh tế hiệu ứng mạng.

Mời bạn đọc tìm hiểu thêm: Hiệu ứng mạng là gì?

Một ví dụ điển hình về điều này là Instagram thuộc sở hữu của Facebook. Instagram có khoảng 500 triệu người dùng hoạt động hàng ngày vào năm 2020.

Trở lại năm 2016, Snapchat là một trong những đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Instagram. Sản phẩm của Snapchat tốt đến mức Facebook đã từ bỏ việc tạo bản sao Instagram. Họ ít nhiều đã học hỏi từ Snapchat bằng các câu chuyện trên Instagram .

Với cơ sở người dùng khổng lồ, Snapchat cảm thấy rất khó để cạnh tranh với Instagram. Vì bạn bè, đồng nghiệp hoặc gia đình của mọi người đều ở trên Instagram. Do đó, mọi người bắt đầu sử dụng Snapchat ít hơn.

Với thành công này, Instagram đã kiếm tiền từ người dùng của mình bằng những thứ như quảng cáo trên Instagram. Vì vậy, bạn có thể thấy rằng Instagram có một con đường khá khó khăn để chia tay do lượng người dùng lớn.

Ưu thế về tài sản vô hình – Intangible Assets Economic Moat giúp xây dựng con hào kinh tế là gì?

Tài sản vô hình của một công ty bao gồm những thứ như bằng sáng chế, thương hiệu, giấy phép. Chúng cho phép một công ty bảo vệ quy trình sản xuất của mình và đặt giá cao. Bằng sáng chế giữ cho các công ty bảo vệ bí quyết trong một khoảng thời gian cụ thể, thường là 20 năm.

Các công ty dược phẩm kiếm được lợi nhuận cao nhờ các loại thuốc được cấp bằng sáng chế sau khi chi rất nhiều tiền cho nghiên cứu và phát triển.

Hãy tìm hiểu cụ thể hơn nhé. Đâu là sự khác biệt giữa một đôi giày thể thao từ Adidas hoặc một thương hiệu bình dân hơn như Decathalon?

Cùng một sản phẩm có thể có chất lượng gần giống nhau và phục vụ cùng một mục đích. Tuy nhiên, Adidas đắt hơn và mong muốn hơn do sự nhận diện thương hiệu. Điều này sẽ làm tăng lợi nhuận cho công ty vì tỷ suất lợi nhuận của nó sẽ cao hơn.

Adidas ban đầu chỉ là một thương hiệu quần áo thể thao đơn giản do hai anh em thành lập. Kể từ đó, nó đã phát triển để trở thành một tổ chức văn hóa quan trọng và một nhà tạo ra hương vị.

Tương tự, các nhãn hiệu như Supreme sử dụng sự cường điệu xung quanh nhãn hiệu để bán quần áo với giá gấp nhiều lần giá trị của nó.

Các con hào kỹ thuật số – Digital Moats là gì?

Trong thời đại kỹ thuật số, tiếp thị trong nước và tầm ảnh hưởng là vua. Khả năng tiếp cận với lượng lớn khán giả và khách hàng tiềm năng một cách hữu hình là một con hào kinh tế rộng lớn.

Trong một thời gian dài, cuộc chiến giành sự chú ý trên mạng xã hội đã trở nên gay gắt. Thật không dễ dàng để xây dựng một lượng người theo dõi đáng kể trên mạng xã hội. Điều này đã mở rộng hào khiến các đối thủ mới khó thâm nhập.

Một cách khác mà các công ty có thể xây dựng hào kỹ thuật số là xây dựng dữ liệu khách hàng. Khi một công ty hiểu rõ về khách hàng của mình, công ty có thể đưa ra các đề xuất thông minh hơn, điều này sẽ khiến họ khó chuyển sang các thương hiệu khác.

Ví dụ, chúng tôi có Netflix và thuật toán máy học của nó. Mỗi lần bạn xem một chương trình trên Netflix, nó sẽ cung cấp dữ liệu cho thuật toán và làm mới nó. Bạn càng xem nhiều, nó sẽ cung cấp cho bạn những đề xuất cá nhân tốt hơn. Hành trình trải nghiệm người dùng có thể thay đổi nhưng các đề xuất của Netflix giờ đây rất hữu ích vì khách hàng có thể dành hàng trăm giờ để xem các chương trình.

Điều này khiến người dùng của họ miễn cưỡng chuyển đổi các dịch vụ phát trực tuyến khác.

Con hào kinh tế có là vĩnh cữu không?

Câu trả lời là không. Lý do mình nói Economic Moat không kéo dài vĩnh cửu là gì? Cùng mình liệt kê nhé:

• Một trong những nền tảng cơ bản của kinh tế học hiện đại là với lợi ích của thời gian. Các đối thủ cạnh tranh sẽ loại bỏ những lợi thế cạnh tranh mà một công ty có được.
• Thế giới của chúng ta luôn thay đổi.
• Con người, quy định của chính phủ, các sự kiện như sự bùng phát COVID-19 có thể làm gián đoạn những người chơi lâu năm như Skype và trao vương miện cho những người chiến thắng mới như Zoom.
• Từ quan điểm của nhà đầu tư, lý tưởng nhất là đầu tư vào các công ty có nhiều tiềm năng kinh tế lâu bền, tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững và có ý nghĩa.
• Các công ty cũng cần phải đổi mới và đặt lợi ích của người tiêu dùng lên hàng đầu. Vì công nghệ đã khiến các con đường trở nên hẹp hơn và nông hơn.

Rốt cuộc, không có con số kinh tế nào dù sâu và rộng đến đâu có thể ngăn cản sự tự mãn.

Dưới quan điểm của một Marketer, Economic Moat là gì?

Tại sao bạn lại cần biết về Economic Moat là gì? Câu trả lời bao gồm:

• Hiệu ứng mạng: Tất cả các công việc của Marketing hiệu quả sẽ xây dựng hiệu ứng mạng tích cực. Điều này đóng vai trò thành công về xây dựng thương hiệu và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp. Đây là con hào kinh tế lớn nhất mà mỗi doanh nghiệp cần.
• Trải nghiệm công nghệ: Với một Marketer, nghiên cứu và tiếp cận nhiều công nghệ hơn không chỉ giúp trau dồi thêm kinh nghiệm. Tiếp cận, ứng dụng và thậm chí sáng tạo, đưa ra ý tưởng xây dựng ứng dụng mới cho doanh nghiệp giúp xây dựng một con hào vững chãi. Nâng cao tuổi thọ của một Economic Moat.
• Trải nghiệm người dùng: UX Writer hay UX Design khiến con hào kỹ thuật được trang bị vũ khí phòng vệ đỉnh cao. Khi người dùng trải nghiệm tốt, hiệu ứng mạng cũng xảy ra.

Ngoài ra, việc hiểu hơn về con hào kinh tế giúp bạn nhìn nhận từ quan điểm của một nhà đầu tư. Lý tưởng nhất là đầu tư vào các công ty đang phát triển ngay khi họ bắt đầu gặt hái được những lợi ích từ một hào kinh tế rộng rãi và bền vững. Trong trường hợp này, yếu tố quan trọng nhất là tuổi thọ của hào. Một công ty có thể thu lợi nhuận càng lâu thì lợi ích cho chính nó và các cổ đông càng lớn.

Nguồn tài liệu tham khảo

1. Koh, Joel. Economic Moats Explained: What to Look out for When Investing in Companies. 11 05 2020. (đã truy cập 12 05, 2021).
2. Vietnambiz.vn. Các nguồn tạo nên hào kinh tế. 01 10 2019. (đã truy cập 12 05, 2021).